برای بررسی هم بستگی فضایی خطاها در مدل پانلی فرضیه ها و آزمون های متنوعی عرضه شده است. در این مقاله ضمن معرفی داده های پانلی فضایی، وجود هم بستگی فضایی خطاها و اثرات تصادفی از طریق یک آزمون ضریب لاگرانژ توأم، که به طور هم زمان وجود آن ها را آزمون می کند، بررسی می شود. برای این منظور آماره آزمون توأم ضریب لاگرانژ و توزیع مجانبی آن معرفی می شود. یک بررسی شبیه سازی به منظور بررسی توان و اندازه این آزمون برای فرضیه های توأم انجام شده است. سپس نحوه کاربست این مدل در مثالی کاربردی با بررسی هم بستگی فضایی خطاها و اثرات تصادفی موجود در داده های صادرات محصولات کشاورزی کشورهای عضو اکو نشان داده می شود. در انتها نیز بحث و نتیجه گیری ارائه می شود.

موافقتنامه های منطقه ای از طریق تسهیل یکپارچگی اقتصادهای جهان، با گشودن مرزها، منجر به توسعه تجارت، سرعت بخشیدن به تحولات تکنولوژیکی و تداوم رشد اقتصادی می شوند، که در این راه وجود پتانسیل های تجاری بین کشورهای منطقه، نقش اساسی در دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده توافقات چندجانبه دارد. براین اساس، هدف از مطالعه حاضر بررسی پتانسیل تجاری در میان 10کشور عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در دوره زمانی 2005 تا 2014 با استفاده از مدل رگرسیون فضایی پویا می باشد. با درنظرگرفتن ویژگی های فرهنگی، اقتصادی، جغرافیایی و جمعیتی کشورهای مورد مطالعه، نتایج حاصل از مدل دوربین فضایی (SDM) موید فرضیه موثربودن اثرات فضایی در مدل است. به عبارتی ارتباط فضایی مثبتی بین مشاهدات مربوط به پتانسیل تجاری کشورهای عضو اکو وجود دارد، که عدم لحاظ کردن آن در مدل، نتایج تورش داری به همراه خواهد داشت. نتایج تحقیق حاضر نشان دهنده اهمیت متغیرهای زبان مشترک، تولید ناخالص داخلی کشورهای مبدا و مقصد، فاصله بین دو کشور و مجاورت بر جریان تجارت بین کشورهای عضو اکو است. همچنین در این مطالعه اثرات سرریز از طریق خودهمبستگی فضایی و اثرات غیرمستقیم متغیرهای توضیحی برآورد شده است، که نتایج تنها بیانگر معنادار بودن اثرات سرریز تجاری از طریق خودهمبستگی فضایی و معنادار نبودن اثرات سرریز بر اساس اثرات غیرمستقیم می باشد. براین اساس توجه به بعد مسافت در انتخاب شرکای تجاری و عضویت کشورهای صنعتی و با تولید ناخالص داخلی بالاتر از میانگین از مهم ترین پیشنهادهای کاربردی مطالعه حاضر است.

مدل های رگرسیونی پویا با داده های پانلی دارای کاربرد بسیاری در مطالعات اقتصادی و اجتماعی هستند. خصوصیت بارز این مدل ها وجود متغیرهای تاخیری به عنوان متغیر تبیینی است. این ویژگی باعث اغتشاش در خواص برآوردها توسط روش های معمول برآوردیابی خواهد شد. یک مساله اساسی در مدل سازی مشاهدات پانلی تغییرپذیری بین واحدهای آزمایشی است که به علت پیچیدگی محاسبات در استفاده از روش های متداول برآوردیابی، اغلب این اثرات ثابت در نظر گرفته می شوند. در این مقاله استنباط آماری پارامترهای مدل رگرسیونی پانلی پویا با اثرات ثابت و تصادفی با روش های ماکسیمم درستنمایی و الگوریتم نمونه گیری گیبز انجام می شود. سپس این دو مدل را بر مجموعه ای از داده های اقتصادی مربوط به رگرسیون دارایی ها و بدهی های بانکی در ایران برازش داده و نتایج مورد تحلیل قرار می گیرند.